به گزارش راسخ
کد خبر: ۲۸۱۶۴۲
تاریخ انتشار کردن: پنجشنبه ۲۸ فروردین ۱۴۰۴ – ۱۷:۴۷
به گزارش بهداشت نیوز، احتمالا نام ماهی مرکب غول‌پیکر را در سریال محبوب «بازی مرکب» یا همان اسکویید گیم شنیده باشید. اما قبل از دنیای فیلم‌های تخیلی، این موجودات مرموز و خطرناک در دنیای واقعی زیرآب نیز به‌گفتن نمادی از مبارزه برای بقا شناخته خواهد شد.
اما سرپاور جنوبگان، یک قدم فراتر رفته است. این حاضر شگفت‌انگیز به‌گفتن بزرگ‌ترین گونه‌ی ماهی مرکب، در اعماق تاریک و یخ‌زده‌ی جنوبگان زندگی می‌کند. این حاضر با بازوهایی مسلح به قلاب‌های تیز، شکارچی زیاد ماهری است. او زیاد تر عمرش را در تاریکی مطلق اقیانوس می‌گذراند و تا این مدت هم رازهای تعداد بسیاری از زندگی‌اش برای انسان‌ها بی‌جواب باقی مانده است.
در ماه مارس، دکتر کت بولستد، زیست‌شناس سرپایان ژرف دریا، از سفری پژوهشی به جنوبگان برگشت که در آن از سامانه‌ای نوین برای تصویربرداری اعماق دریا منفعت برد تا ماهی سرپاور جنوبگان (Mesonychoteuthis hamiltoni)، یکی از مرموزترین ساکنان آب‌های عمیق را ردیابی کند. تا زمان سفر بولستد هیچ‌کس موفق نشده می بود تصویری از این جاندار را در حال شنا در زیستگاه طبیعی‌اش ثبت کند. همانند همه مأموریت‌های قبلی، این سفر هم نتیجه‌ای در پی نداشت.
اما همان روزی که بولستد کشتی تحقیقاتی را ترک می‌کرد، پیامی غیرمنتظره دریافت کرد. گروهی از پژوهشگران که با زیردریایی هدایت‌پذیر از راه دور مؤسسه اقیانوس‌شناسی اشمیت مشغول بازدید دریا بودند، در نزدیکی جزایر ساندویچ جنوبی با موجودی اسرارآمیز مواجه شدند. آن‌ها برای بازدید دقیق‌تر، نظر تخصصی بولستد را خواستند.
تصاویر ضبط‌شده، جانداری حدوداً ۳۰ سانتی‌متری را نشان می‌داد که با بدنی شفاف، بازوانی نازک و لکه‌هایی قهوه‌ای‌رنگ، در حال شنا می بود. این ظاهر شگرفت دقت هر زیست‌شناسی را به خود جلب می‌کرد.
بولستد، زیست‌شناس متخصص نرم‌تنان سرپاور در دانشگاه فناوری اوکلند نیوزیلند و مشاور علمی مؤسسه‌ی اشمیت، بلافاصله به ماهیت حاضر کشف‌شده پی برد. او با اولین نگاه به فیلم‌ها، گمان زد که این حاضر می‌تواند همان طوری باشد که زمان‌ها دنبالش بودند. او به نیویورک‌تایمز او گفت: «تقریباً بلافاصله با گمان بسیاری تشخیص دادم این همان چیزی است که دنبالش بودیم.»
نزدیک به یک قرن از اولین توصیف این حاضر شگرف در مقاله‌های علمی می‌گذرد. سرپاور جنوبگان در بزرگسالی حتی از گونه‌ی معروف ماهی مرکب غول‌پیکر (Architeuthis dux) و هر حاضر بی‌مهره‌ی شناخته‌شده‌ی دیگر نیز بزرگ‌تر می‌شود. طول بدن این ماهی در برخی موارد به ۶ یا حتی ۷ متر می‌رسد.
قدیمی‌ترین مدارک علمی مربوط به این سرپاور جنوبگان به سال ۱۹۲۵ بازمی‌گردد؛ وقتی که محققان تنها بازوهایی از این جانور را در شکم نهنگی شکارشده یافتند. به باور زیست‌شناسان، زیاد تر زندگی این جاندار در تاریکی اعماق دریا می گذرد. بولستد معتقد است که بعضی اوقات می‌توان اعضای بالغ گونه را در زمان تغذیه از طعمه‌های قلاب‌خورده در نزدیکی سطح آب دید، در حالی که اعضای جوان‌تر امکان پذیر در تورهای عمق‌روب دچار شوند.
بااین‌حال، تا بحال هیچ تصویری از سرپاور جنوبگان در زیستگاه طبیعی‌اش به ثبت نرسیده می بود. علت مهم، وسعت عظیم جنوبگان است. افزون‌براین، حرکت گریزنده‌ی این ماهی مرکب نیز عامل مؤثری به‌شمار می‌رود. بولستد توضیح می‌دهد: «آن‌ها نسبت به محیط اطراف‌شان زیاد حساس می باشند، چون هر آشفتگی در ستون آب می‌تواند نشانه‌ای از وجود شکارچی باشد.»
در بین شکارچیان بالقوه‌ی ماهی مرکب، نهنگ عنبر جایگاه اختصاصی‌ای دارد؛ پستانداری غول‌پیکر که می‌تواند تا عمق دو کیلومتری شیرجه بزند. این چنین سختی تکاملی شدیدی، علتشده است که سرپاور جنوبگان یکی از منحصربه‌فردترین ویژگی‌ها را در قلمروی جانوران داشته باشد: چشمانی بزرگ‌تر از توپ بسکتبال.
علاوه‌بر اندازه‌ی بزرگ چشم‌ها، وجود قلاب‌ها و مکنده‌ها روی بازوها و شاخک‌های این ماهی مرکب، یکی از نشانه‌های کلیدی گونه است. بولستد نیز در فیلم برای شناسایی سرپاور جنوبگان از همین ویژگی‌ها منفعت گیری کرد.
فیلم موردبحث توسط زیردریایی سوباسشن به ثبت رسیده است؛ ابزاری پیشرفته که در مأموریت‌های ژرف دریا به کار می‌رود. این عملیات بخشی از پروژه‌ای مشترک با برنامه‌ی «سرشماری اقیانوس‌ها» می بود که به‌منظور شناسایی گونه‌های ناشناخته و با حمایتبنیاد نیپون و نکتون اجرا می‌شود. زیردریایی در زمان نفوذ در آب، برای لحظه‌ای مختصر توقف داشت و یک دفعه، موجودی شفاف و کنجکاو از روبه رو دوربین عبور کرد.
بر پایه داده‌های ضبط‌شده، ماهی مرکب موردنظر در ژرفای تقریبی ۶۰۰ متری دیده شد؛ عمقی که با محل زندگی معمول مثالهای بالغ تفاوت دارد. بولستد این تفاوت را به مرحله‌ی رشدی این جاندار نسبت می‌دهد و می‌گوید: در دوران نوزادی، ماهی‌های مرکب طبق معمولً در لایه‌های کم‌عمق‌تر ساکن خواهد شد و با بدنی شفاف، از دید شکارچیان نهان می‌همانند. اما با رسیدن به بزرگسالی، رنگ بدنشان به قرمز تیره تحول می‌کند و به اعماق تاریک‌تر مهاجرت می‌کنند.
مشاهده‌ی باقی مانده نیمه‌هضم‌شده‌ی سرپاور جنوبگان، وقتی فقط در شکم نهنگ‌ها مقدور می بود. اما اکنون، با پشتیبانی فناوری پیشرفته، دوربین‌های زیردریایی‌ها به صحنه‌ای برای ثبت لحظه‌های زندگی آن‌ها تبدیل شده است. با وجود همه‌ی پیشرفت‌ها، ماجراجویی بولستد برای یافتن مثالی بالغ سرپاور جنوبگان هم چنان ادامه دارد.
دلنشین اینجاست که نخستین برخورد مستند با بزرگ‌ترین گونه‌ی ماهی مرکب نه با غولی ترسناک در اعماق اقیانوس، بلکه با موجودی کوچک در مرحله‌ای ابتدایی از زندگی‌اش صورت گرفته است: این ماهی شفاف و کوچک زیاد تر به مجسمه‌ای شیشه‌ای شباهت دارد. بولستد جمع‌بندی می‌کند: «واقعاً خوشحالم که اولین نگاه ما به حاضر کوچکی است که روزی به یک غول واقعی تبدیل خواهد شد.»
منبع: زومیت
دسته بندی مطالب
کسب وکار