به گزارش راسخ
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، مقصدگذاری رشد اقتصادی ۸ درصدی در ایران، بهگفتن یکی از با اهمیت ترین برنامههای اقتصادی نقل شده است. این مقصد در شرایطی گفتن میشود که اقتصاد ایران با چالشهایی همچون تحریمهای بینالمللی، محدودیت منبع های داخلی، و تورم بالا مواجه است. با این حال، دو نگاه متفاوت در رابطه تحقق این مقصد وجود دارد؛ برخی اعتقاد دارند که دستیابی به این نرخ رشد بدون اندوختهگذاری خارجی ممکن نیست، در حالی که دیگران بر این باورند که ظرفیتهای داخلی ایران برای رسیدن به این مقصد کافی است. در این گزارش تصمیم داریم به بازدید توانایی های رشدهای اقتصادی در سال های بعد از انقلاب و تاثییر اندوخته گذاری خارجی بر تحقق این رشد ها بپردازیم.
بازدید روال تاریخی رشدهای اقتصادی ایران
همانطور که در نمودار زیر اشکار است، نرخ رشد اقتصادی از سال ۱۳۵۵ در روندی نزولی قرار گرفت و از نزدیک به ۱۸ درصد در سال ۱۳۵۵ با سقوطی چشم گیر در سال ۱۳۶۰ به منفی ۲۳ درصد رسید. یقیناً در سال ۱۳۶۱ نرخ رشد اقتصادی مجددا به سطوح قبل برگشت و رکورد ۲۲.۸ درصد را به ثبت رساند.
مجددا از سال ۱۳۶۱ تا سال ۱۳۶۵ نرخ رشد اقتصادی در روندی نزولی قرار گرفت و از نزدیک به ۲۳ درصد به منفی ۱۰ درصد در سال ۱۳۶۵ رسید. از سال ۱۳۶۵ تا ۱۳۶۹ روال رشد اقتصادی سرزمین مثبت می بود و در آخر این سال به نزدیک به ۱۴ درصد رسید. از سال ۱۳۶۹ تا سال ۱۳۷۳ نرخ رشد اقتصادی نزولی شد و در سال ۱۳۷۳ به نزدیک به منفی ۱ درصد رسید. مجددا نرخ رشد اقتصادی در سال های ۷۴ و ۷۵ صعودی شد و در سال ۷۵ به ۵.۴ درصد رسید.
در بین سال های ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۰ نرخ رشد اقتصادی به طور میانگین نزدیک به ۲ تا ۳ درصد می بود. به طور میانگین در دهه ۸۰ نرخ رشد اقتصادی نزدیک به ۴.۹ می بود. یقیناً در طول دهه ۸۰ برای مثال سال هایی همانند سال ۸۷ و ۸۸ نرخ رشد اقتصادی نزدیک به صفر بوده است.
اما حالت رشد اقتصادی سرزمین در دهه ۹۰ اصلا حالت مناسبی نبوده است و کاملا با دهه ۸۰ تفاوت اشکار کرده می بود. گفتنی است در طول دهه ۹۰ نرخ رشد اقتصادی به طور میانگین نزدیک به ۰.۷ درصد می بود. این چنین نوسان نر رشد اقتصادی نیز در این دهه زیاد بالا می بود. به گفتن مثال در سال ۹۵ اگرچه نرخ رشد اقتصادی به سطح ۱۲.۵ درصد هم رسید اما در سال ۹۱ یا ۹۶، نزدیک به ۷ درصد منفی را نیز توانایی کرده می بود.
مقدار اندوخته گذاری خارجی جذب شده در ۲۰ سال قبل
همانطور که در نمودار زیر اشکار است تقریبا در ۲۰ سال قبل مقدار اندوخته گذاری خارجی جذب شده مدام کمتر از ۵ -۶ میلیارد دلار بوده است. نمودار زیر تفاوت بین اندوختهگذاری خارجی تصویب شده و مقدار واقعی اندوختهگذاری خارجی جذب شده از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۷ را در سرزمین مشخص می کند. همانگونه که در نمودار احتیاط میشود در فاصله سالهای ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۶ و نیز سالهای ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۷ مقدار اندوختهگذاری خارجی مصوب زیاد زیاد تر از جذب واقعی و در برخی از سالها چندین برابر بوده است.
در حقیقت اندوختهگذار خارجی مجوز اندوختهگذاری را اخذ کرده و از مزیت دریافت اطلاعات در مرحله مذاکره منفعتمند شده، اما اندوخته خود را به داخل سرزمین نیاورده و پروژه را اغاز نکرده است. مسئله زیاد مهم که باید به آن دقت نمود این که تکیه بر آمار اندوختهگذاری خارجی مصوب به جای کارکرد، برای برسی حالت جذب FDI در ایران به شدت گمراهکننده است.
رابطه رشد و نزول های نرخ رشد اقتصادی با مقدار اندوخته گذاری خارجی
در عکس زیر، نمودار آبی رنگ، روال اندوخته گذاری خارجی و نمودار طوسی رنگ روال رشد تشکیل ناخالص داخلی را نشان میدهد. این نمودار به وضوح نشان می دهد که رشد ناخالص داخلی فقط منوط به جذب اندوخته گذاری خارجی نیست. اگرچه در سال هایی جذب اندوخته گذاری خارجی توانسته رشد تشکیل ناخالص داخلی را شدت ببخشد، اما مطابق نمودار جذب اندوخته گذاری خارجی تنها راه افزایش نرخ رشد اقتصادی نیست.
گفتنی است در دو تکه قرمز رنگ اشکار شده در نمودار، در شرایطی که روال اندوخته گذاری خارجی منفی شده، یا حداقل رشد محسوسی را توانایی نکرده است، با اتکا به تشکیل داخل و منفعت گیری از ظرفیت های خالی صنعت، اقتصاد ایران توانسته رشد های اقتصادی قابل توجهی را از خود به ثبت رسانده است.
آمار تاریخی رشدهای اقتصادی و جذب اندوخته اندوخته گذاری خارجی
دقت به آمار میانگین رشد اقتصادی در ۴۵ سال قبل و قیاس آن با جذب اندوخته گذاری خارجی به وضوح رابطه بین این دو متغیر را نفی می کند و نشان می دهد که ظرفیت های داخلی اقتصاد ایران توانایی جهش های بزرگ در تشکیل و به جستوجو آن تحقق رشد های اقتصادی بالا را دارند.
میانگین رشد اقتصادی در ۵ سال اول دهه ۶۰ نزدیک به ۳.۳۸ درصد می بود که میا نگین اندوخته گذاری خارجی جذب شده در طول این زمان نزدیک به ۱ میلیارد دلار بوده است.
میانگین رشد اقتصادی در ۵ سال دوم دهه ۶۰ نزدیک به ۵.۴۲ درصد می بود که میانگین اندوخته گذاری خارجی جذب شده در طول این زمان نزدیک به ۳ میلیارد دلار بوده است.
میانگین رشد اقتصادی در ۵ سال اول دهه ۷۰ نزدیک به ۲.۳ درصد می بود که میانگین اندوخته گذاری خارجی جذب شده در طول این زمان نزدیک به ۳ میلیارد دلار بوده است.
میانگین رشد اقتصادی در ۵ سال دوم دهه ۷۰ نزدیک به ۲.۵ درصد می بود که میانگین اندوخته گذاری خارجی جذب شده در طول این زمان نزدیک به ۳ میلیارد دلار بوده است.
میانگین رشد اقتصادی در ۵ سال اول دهه ۸۰ نزدیک به ۶.۳ درصد می بود که میانگین اندوخته گذاری خارجی جذب شده در طول این زمان نزدیک به ۲.۵ میلیارد دلار بوده است.
میانگین رشد اقتصادی در ۵ سال دوم دهه ۸۰ نزدیک به ۳.۰۸ درصد می بود که میانگین اندوخته گذاری خارجی جذب شده در طول این زمان نزدیک به ۳ میلیارد دلار بوده است.
میانگین رشد اقتصادی در ۵ سال اول دهه ۹۰ نزدیک به ۱.۲۲ درصد می بود که میانگین اندوخته گذاری خارجی جذب شده در طول این زمان نزدیک به ۲.۵ میلیارد دلار بوده است.
میانگین رشد اقتصادی در ۵ سال دوم دهه ۹۰ نزدیک به ۰.۷۰ درصد می بود که میانگین اندوخته گذاری خارجی جذب شده در طول این زمان نزدیک به ۱.۶ میلیارد دلار بوده است.
میانگین رشد اقتصادی در ۳ سال قبل نزدیک به ۴.۳ درصد می بود که میانگین اندوخته گذاری خارجی جذب شده در طول این زمان نزدیک به ۱۱ میلیارد دلار بوده است.
انتهای مطلب/
دسته بندی مطالب
کسب وکار