سیاست اقتصادی دولت تازه به کدام سمت برود؟_راسخ

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، فرشاد پرویزیان نائب رئیس انجمن اقتصاددانان ایران و دکترای علوم اقتصادی با گرایش اقتصاد پولی است. وی معتقد است که اقتصاد یک اکوسیستم زنده است که نیازمند جراحی درحین حیات است. عمل به پیشنهاد های استاتیک اقتصادی، به مثابه تعمیر ماشین یا به نوعی اقتصاد در حالت خاموش است. حل مشکلات اقتصادی در گروی منفعت گیری از نسخه های متخصصان واقعی علم اقتصاد است.

این متخصص در حوزه اقتصاد و رسانه بر این باور است که با شرایط حاضر تحقق رشد اقتصادی ۸ درصد اگرچه الزامی اما در عمل امکان پذیر نیست. وی این چنین به نقد این مساله پرداخته که سهم کمتر از نیم درصد اقتصاد دیجیتال و دانش بنیان در تشکیل ناخالص داخلی و برای تحقق رقم های با لیاقت اقتصاد دیجیتال، نیاز به روشی عملگرا و شفاف در حوزه ارتباطات است.

پرویزیان از ۶ چالش اقتصادی و ۸ ناترازی یاد کرده و معتقد است که سیاست اقتصادی دولت باید سیگنال یا همان مطلب ضد تورمی و ضد رانتی و سازگار با شرایط رونق اندوخته گذاری و تشکیل صادر کند تا فعالان اقتصادی با دلگرمی، خود برای رونق و جهش تشکیل تلاش کنند.

دیگر نظرات وی را در او گفت وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم در ادامه می خوانید.

• اقتصاد یک اکوسیستم زنده است که نیازمند جراحی درحین حیات است
• حل مشکلات اقتصادی در گروی منفعت گیری از نسخه های متخصصان واقعی علم اقتصاد است

با اهمیت ترین نکاتی که در حوزه اقتصادی، رئیس جمهور منتخب باید به آن‌ها دقت کند کدامند؟

برای جواب دقیق به این سوال اجازه دهید ابتدا مقدمه ای به ظاهر لطیفه مطرح کنم.

روزی یک پزشک جراح قلب، ماشین خود را برای تعمیر به دست یک مکانیک چیره دست که اتفاقا اخیرا قلب وی را جراحی کرده می بود، سپرد و بعد از چند روز برای تحویل ماشین به تعمیرگاه رفت. مکانیک دستمزدی ۵ میلیون تومانی خواست و وی بلافاصله پرداخت کرد اما مکانیک او گفت لطفا به یک سوال نیز جواب دهید. پزشک با متانت او گفت بپرس و اگر بدانم جواب می دهم.

مکانیک او گفت آیا قبول دارید موتور، همان قلب ماشین است و من در واقع قلب خودروی شما را جراحی کرده ام؟ پزشک با قدری تامل او گفت: بله قبول دارم و مکانیک بلافاصله او گفت بعد چرا من باید ۵ میلیون دستمزد بگیرم و در حالی‌که شما از من ۵۰ میلیون دستمزد گرفتید؟

پزشک لبخندی زد و با یک تک استارت خودرویش را روشن کرده اما در موتور را باز کرد و به مکانیک او گفت: در همین حالت روشن بودن موتور، اگر می‌توانی قلب ماشین را جراحی و تعمیر کن.

اداره اقتصاد و تعمیر و جراحی آن نیز باید در همین حالت روشن صورت گیرد چرا که اقتصاد یک اکوسیستم زنده است.

اما متخصصان قلب از همه ما بهتر می‌دانند که قلب برای تپیدن از مغز لزوما دستور نمی‌گیرد و اساسا برای زنده ماندن و خون‌رسانی چشم به راه دستورات حتی صلاحدیدی و احتمالا خیرخواهانه نیست و اتفاقا اقتصاد و بازار و نرخ‌ها لزوما با نرخ‌های حتی خیرخواهانه مطابق خواسته دستوردهنده عمل نمی‌کنند. اقتصاد و نرخ‌های دستوری که پیچیدگی‌های زیاد فنی و رانتی و غیر شفاف نیز اشکار کرده، نیازمند دقت به نسخه‌های متخصصان واقعی علم اقتصاد است.

• عمل به پیشنهاد های استاتیک اقتصادی، به مثابه تعمیر ماشین در حالت خاموش است

یقیناً جای امیدواری زیاد دارد که رئیس جمهور منتخب در زمان مناظره‌ها چندین دفعه اصرار کرد برای حل مشکلات اقتصادی از نظر متخصصان منفعت گیری می‌کند. اما خوب است دقت کنیم برخی کارشناسان، پیشنهاد‌های استاتیک (ایستا) دارند یعنی همان تعمیر در حالت خاموشی و به عبارت دیگر نادیده گرفتن نقش متغیر زمان در تحلیل‌های پویای اقتصادی و بماند که برخی اساسا متخصص اقتصاد نیستند بلکه در هر مقوله فرد دیگر تخصص دارند به جز علم اقتصاد.

در بین این به ظاهر کارشناسان اقتصادی تا بخواهید از مهندس و معمار و جامعه شناس و کارشناس تاریخ داریم تا فرهیختگان رشته‌های مدیریت مالی و … .

اما در بین اقتصادخواندگان و اقتصاددانان نیز با طیف گسترده ای روبرو هستیم. از طرفداران جریان مهم اقتصاد تا اقتصاددانان متمایل به چپ و احتمالا افرادی که خود را مصلح گسترش یا نهادگرا می دانند. هریک از این افراد در واقع دارای یک پارادایم فکری و منظومه مطالعاتی می باشند و پیشنهاد‌های خاص خود را دارند و به واقع نمی‌توان فکر کرد هم‌زمان به پیشنهاد‌های کاملا دست راستی و کاملا دست چپی در اقتصاد عمل کنید. یقیناً ناموافق‌خوانی پارادایمی به جهت تضارب آرا و دقت به کاستی‌ها، مدام سودمند اما بالاخره رئیس جمهور منتخب ناگزیر است با روشی شفاف و پارادایمی اشکار در حوزه حکم‌رانی و همانگونه که اصرار داشت در مسیر برنامه هفتم عمل کند.

• نرخ رشد ۸ درصدی قابل تحقق نیست

اتفاقا ایشان در قسمت جذابی به لحاظ کلامی و رسانه‌ای در مناظراتش در باره نرخ رشد ۸ درصدی، رقیب را دچار چالش جدی کرد اما باید او گفت اگرچه نرخ رشد طویل مدت ۳۰ ساله سرزمین نیز هیچ زمان به این چنین ارقامی نرسیده است اما این مصوب برنامه، نه یک مقصد عملیاتی که زیاد تر یک الزام برای خروج از این چنین اوضاع اقتصادی وگرنه که نیک اشکار است تحقق این چنین ارقامی، نیازمند منبع های متنابهی برای اندوخته گذاری است که با شرایط جاری تحریم‌ها سازگار نیست.

و هم‌زمان باید به این نوشته پرداخت که آیا همه ژنرال‌های اقتصادی پیر و یا سیاست‌مداران قدیمی کار قبل به ظاهر همسو با سخنان رئیس جمهور منتخب، لزوما قادر به مدیریت سطوح بعدی اقتصاد می باشند و یا زیاد تر در پی بازسازی جبهه جناحی خود؟  

• سهم کمتر از نیم درصد اقتصاد دیجیتال بورسی و دانش بنیان در تشکیل ناخالص داخلی
• برای تحقق رقم های با لیاقت اقتصاد دیجیتال نیاز به روشی عملگرا و شفاف در حوزه ارتباطات است

مورد زیاد مهم دیگر این‌که اساسا اکوسیستم اقتصاد جهانی به سمت دیجیتال تمایل دارد و حداقل ۱۵ درصد اقتصاد کشورهای پیشرفته را اقتصاد دیجیتال در برگرفته است اما نگاهی ساده به شرکت‌های شامل اقتصاد دیجیتال بورسی و دانش بنیان بیانگر سهمی کمتر از نیم درصد تشکیل ناخالص داخلی است. شما برای تحقق رقم های با لیاقت اقتصاد دیجیتال و اتصال به زنجیره تامین اقتصاد جهان در این حوزه نیازمند روشی عملگرا و شفاف در حوزه ارتباطات هستید. به راستی با حالت جاری فضای مجازی از زیرساخت گرفته تا پهنای باند و محدودیت های فیلترینگ، حرکت به سمت اقتصاد دیجیتال زیاد تر همانند یک شوخی نیست؟ حوزه اقتصاد دیجیتال از درون با محدودیت و از بیرون با تحریم دامین‌ها و … روبرو است. و این همان محل چالش جدی برای ابراز و ظهور نقش جوانان متخصص و خوش ایده و رونق تشکیل دانش بنیان است.

سخن من زیاد فراتر از محدودیت دسترسی به سه سکوی خارجی و ارتباطات اجتماعی است که چه بسا در همه کشورها برای فضای مجازی و مدیریت جامعه و بخشهای فرهنگی سیاست‌گذاری خاص دارند اما روال جاری در سرزمین هرچه هست در تقابل با گسترش اقتصاد دیجیتال به نظر می‌رسد و اگر مصلحت و اقتضاء این‌گونه می بود آیا هم چنان روال جاری مورد مصلحت است؟

• تحریم‌هاومدیریتفضایمجازی موثر بر فضای اقتصاد و اندوخته گذاری و اشتغال و تشکیل می باشند