به گزارش راسخ
به گزارش بهداشت نیوز، اکنون دانشمندان با تعیین سن دقیق درختان بشاله، دریافته‌اند که زیاد تر این درختان نزدیک به ۵۰۰ سال سن دارند. اما یکی از درختان عظیم‌الجثه با نزدیک به چهار متر قطر، بیشتر از ۱۱۰۰ سال قدمت دارد. ماه قبل، تیم دانشمندان با انتشار کردن مقاله‌ای گزارش داد که این درخت زیتون، قدیمی‌ترین درخت زیتون در جهان است.
جی. جولیو کاماررو، درخت‌گاه‌شمار از مؤسسه‌ی بوم‌شناسی پیرنه در ساراگوسای اسپانیا که رهبری مطالعه‌ی درختان بشاله را به مسئولیت داشت، می‌گوید تعیین سن درختان زیتون از نظر علمی چالش‌برانگیز است.
این درختان در مناطقی همانند سرزمین‌های اطراف دریای مدیترانه، از اهمیت فرهنگی، معنوی و اقتصادی تعداد بسیاری برخوردار می باشند. با این حال، تعدادی از درختان زیتون بزرگ دیگر هم چنان به درستی تاریخگذاری نشده‌اند. این درختان زیاد تر حلقه‌های رشد منظمی ندارند، یا حلقه‌ها به راحتی دیده نمی‌شوند.
حلقه‌های رشد سالانه‌ی درختان زیتون زیاد تر نامنظم و یا حتی از بین رفته است
زیاد تر گونه‌های درختان به طور سالیانه حلقه‌های رشد را راه اندازی خواهند داد. محققان می‌توانند تعداد حلقه‌های حاضر در چوب استخراج‌شده از مثالهای زنده را بشمارند و سن درخت را به طور دقیق تعیین کنند.
این عمل یک زیرشاخه‌ی مجزا در مطالعات علمی است و با گفتن درخت‌گاه‌شماری شناخته می‌شود. این مطالعات که عمدتاً بر پایه تجزیه‌و‌تحلیل حلقه‌های درختان انجام می‌شود، تا بحال معماهایی همانند زمان سکونت وایکینگ‌ها در نیوفاندلند جاری را آشکار کرده است.
اما داستان درختان زیتون که دانشمندان معتقد می باشند صدها سال عمر می‌کنند، با دیگر درختان متفاوت است. حلقه‌های رشد سالانه‌ی این درختان زیاد تر نامنظم و یا حتی از بین رفته است. علاوه بر این، درختان زیتون کهنسال‌تر طبق معمولً تنه‌های متعدد، فضای داخلی توخالی و تغییرات رشدی فرد دیگر دارند که تعیین سن آن‌ها را دشوار می‌کند.
حتی دانشمندان حرفه‌ای نیز با حلقه‌های رشد درختان زیتون مشکل دارند: مطالعه‌ای که قبلاً انجام شد، نشان داد که هنگامی آزمایشگاه‌های گوناگون مثالهایی از چوب درختان زیتون شبیه را دریافت کردند، تعداد حلقه‌های درخت گزارش‌شده تا ضریب سه متغیر می بود.
مثالهای شاخه‌ی درختان زیتون، برای تاریخگذاری به آزمایشگاه دانشگاه آریزونا ارسال شد.
محققان با دقت به مشکلات مربوط به شمارش حلقه‌های درختان زیتون، تلاش کردند تا سن این درختان را بر پایه قطر آن‌ها استنباط کنند. با این حال، عواملی همانند حاصلخیزی خاک، شرایط اقلیمی و دیگر عوامل نیز می‌تواند بر رشد درخت تأثیر بگذارد، به همین علت تخمین سن امکان پذیر نامشخص باشد. کاماررو می‌گوید اندازه با سن یکسان نیست.
پیتر براون، مدیر تحقیقات حلقه‌ی درختان کوه راکی، می‌گوید: «در نتیجه، درختان زیتون طبق معمولً مطالعه نمی‌شوند. هیچکس به درختان زیتون دقت بسیاری نمی‌کند، چون تحقیق در رابطه حلقه‌های آن‌ها مشکل است.»
محققان از تاریخگذاری رادیوکربن برای برسی قدیمی‌ترین چوب هر درخت منفعت گیری کردند
در سال ۲۰۱۸، چند تن از همکاران کاماررو به بشاله در ۸۰ کیلومتری شمال بیروت سفر کردند. محققان با کسب اجازه از رهبران روستا، مثالهایی از چوب ۱۱ درخت زیتون را برش دادند. تیم حلقه‌های درختان را نمی‌شمردند، به این علت برداشت مثالای مدام از چوب مرکز هر درخت تا پوست آن الزامی نبوده است. در عوض، محققان برنامه‌ریزی کردند تا از تاریخگذاری رادیوکربن برای برسی قدیمی‌ترین چوب هر درخت منفعت گیری کنند.
رمزی توچان، دانشمند محیط‌زیست از آزمایشگاه تحقیقات حلقه‌ی درختان در دانشگاه آریزونا که رهبری مثالبرداری را به مسئولیت داشت، می‌گوید حتی جمع‌آوری درونی‌ترین (و به گمان زیادً قدیمی‌ترین) چوب از درختان نیز چالش‌برانگیز می بود.
در تعداد بسیاری از موارد، مرکز درختان به مرور زمان پوسیده شده است و دیده نمی‌شود. در موارد دیگر، درختان چند ساقه داشتند و اشکار نبوده است که قدیمی‌ترین قسمت از چوب کجاست.
محققان در دانشگاه آریزونا کربن را از مثالها استخراج کردند و با قیاس‌ی بسیاری نسبی دو ایزوتوپ کربن (کربن-۱۲ و کربن-۱۴ رادیواکتیو)، وقتی را که از راه اندازی چوب قبل می بود، استنباط کردند. کاماررو و همکارانش تخمین معینی را از سن چهار درخت به دست آوردند: سه درخت به گمان زیادً بین ۵۰۰ تا ۷۰۰ سال سن داشتند و عمر یکی به تقریباً ۱۱۰۰ سال می‌رسید.
سن درختان زیتون بشاله منطقی به نظر می‌رسید، اما دیگر محققان می‌گویند این درختان امکان پذیر از طریق چسبیدن بخشی از یک درخت به دستگاه ریشه‌ای حاضر رشد کرده باشند. آن‌ها به طور دقیق نمی‌دانند که آیا درختان پیوندی می باشند یا خیر.
محققان امکان پذیر به طور ناخواسته چوب را از ریشه‌ی قدیمی‌تر جمع‌آوری کرده باشند؛ چون گمان دارد درخت پیوندی با مخلوطی از هر دو ریشه و چوب کولتیوار رشد کرده باشد. در این چنین حالتی، سن تعیین‌شده بیش‌از‌حد برآورد می‌شود.
کاماررو و تیمش پیوند درختان را رد نمی‌کنند، اما او می‌گوید نتیجه می‌تواند برعکس نیز باشد. اگر مثالها از چوب کولتیوار برداشت شده باشد، قدمت بازیابی‌شده می‌تواند دست کم گرفته شده باشد. در هر صورت، درختان زیتون برای مردم بشاله به مثابه گنجینه‌ای زنده می باشند.
راشید جعجع که مالک و سرپرست یکی از درختان و شهردار اسبق بشاله است، می‌گوید: «این درختان نمایانگر میراث فرهنگی، نماد هویت محلی و مایه افتخار ساکنان بشاله می باشند.» او افزود ساکنان روستا در هر پاییز، با منفعت گیری از دست یا وسایلی که همانند چنگک می باشند، صدها کیلوگرم زیتون سبز و بنفش جمع‌آوری می‌کنند. مقداری از میوه برای خوردن است و مقداری نیز برای روغن‌گیری فشرده می‌شود.
نسبت‌دادن سن به درخت، قیمت آن را تحول نمی‌دهد. درختان برای آن دسته از افرادی که از قبل با آن‌ها آشنایی دارند، محبوب و دوست‌داشتنی می باشند. به هر حال سن فقط یک عدد است.
یافته‌های مطالعه در مجله Dendrochronologia انتشار شده است.
منبع: زومیت
دسته بندی مطالب
کسب وکار