سازمان سرن (CERN) که بزرگترین شتابدهنده ذرات جهان را دارد، از طرحی برای یک پروژه بلندپروازانه پردهبرداری کرده است. در این پروژه ۲۰ میلیارد یورویی، «برخورددهنده دایرهای آینده» (FCC) ساخته خواهد شد. مقصد این پژوه عظیم کاوش عمیقتر اسرار کیهان و جستجوی ذراتی است که میتوانند علم فیزیک را منقلب کنند و فهمیدن جامعتری از جهان اراعه دهند.
بر پایه گزارش گاردین، سرن یا «سازمان اروپایی پژوهشهای هستهای» درحال پیشبرد مطرحهایی برای ساخت برخورددهندهای تازه است که حداقل سه برابر بزرگتر از برخورددهنده هادرونی بزرگ (LHC) است. برخورددهنده هادرونی در داخل یک تونل دایرهای ۲۷ کیلومتری در زیر حومه سوئیس و فرانسه ساخته شده است و در آن پروتونها و دیگر ذرات زیراتمی با سرعتی نزدیک به نور در هم کوبیده خواهد شد تا شرایطی را که کسری از ثانیه بعد از بیگبنگ وجود داشت، بازسازی کند.
مطرح بلندپروازانه سازمان سرن برای کشف اسرار کیهان
سرن در سال ۲۰۱۹ برنامههایی را برای برخورددهنده FCC ترسیم کرد. این دستگاه غولآسا محیطی حدوداً ۹۱ کیلومتری خواهد داشت و فیزیکدانان تصمیم دارند با آن ذرات زیراتمی را با حداکثر انرژی ۱۰۰ ترالکترون ولت (TeV) در هم بکوبند. حداکثر انرژی برخورددهنده هادرونی بزرگ تنها به 14TeV میرسد.
بااینحال، این مطرح منتقدان خود را نیز دارد. «سر دیوید کینگ»، مشاور علمی ارشد دولت اسبق بریتانیا حرف های است که هنگامی جهان با تهدیدات جدی ناشی از بحران آبوهوایی روبه رو است، صرف میلیاردها یورو روی این دستگاه «بیمسئولیتی» خواهد می بود.

شورای سرن تا این مدت درحال بازدید FCC است. اگر برنامههای این سازمان درست پیش بروند، سرن در پنج سال این مطرح را قبول میکند و امیدوار است که ساخت FCC را در دهه ۲۰۴۰ به آخر رساند. مدیرکل سرن حرف های است:
«در صورت قبول، FCC قدرتمندترین میکروسکوپی خواهد می بود که تابهحال برای مطالعه قوانین طبیعت در کوچکترین مقیاسها و بیشترین انرژیها ساخته شده است؛ مقصد آن نیز پرداختن به برخی از مسائل برجسته در فیزیک بنیادی امروز و فهمیدن ما از جهان است.»
در صورت ساخت این برخورددهنده، محققان آزمایشها را در دو فاز انجام خواهند داد. آنها در آزمایشهای اول الکترونها و پوزیترونها را به هم میکوبند؛ در فاز دوم نیز، که برای دهه ۲۰۷۰ در نظر گرفته شده است، این آزمایش با پروتونها انجام میبشود. به علت تشعشع اضافی تولیدشده توسط این دستگاه، FCC باید در عمقی دو برابر زیاد تر از LHC ساخته بشود.